بررسی اثرات تیمارهای حرارتی و برودتی به‌منظور ضدعفونی دو رقم خرمای پیارم و زاهدی

به منظور کاهش میزان آلودگی و کنترل آفات انباری در ارقام خرمای زاهدی و پیارم از روش­های حرارت دهی (دماهای 50، 60، و 70 درجه سانتی‌گراد به مدت 1 و 2 ساعت در رطوبت نسبی 80-75 درصد) و برودت­دهی (5-  و 0 درجة سانتی‌گراد به­ مدت 24 و 48 ساعت) استفاده شد.  میوه‌ها قبل و پس از تیمارشدن، از نظر آلوده بودن به آفات زنده، لارو، شفیره، و تخم‌ حشرات بررسی شدند و با شمارش تعداد دانه‌های آلوده، درصد آلودگی تعیین شد.  سپس ارقام خرما با دماهای انتخابی از مرحله اول، تیماردهی و پس از بسته­بندی در انبار معمولی و سردخانه به مدت 6 ماه نگهداری شدند.  میزان آلودگی به آفات بررسی و آزمون‌های میکروبی و شیمیایی به فاصلة هر دو ماه و برای مدت 6 ماه انجام شد.  بررسی­های اولیه وجود آفاتی نظیر شب‌پرة هندی (Plodia interpunctella)، شپشة آرد (Tribolium castaneum)، سوسک توتون (Lasioderma serricorne)، شپشة دندانه‌دار (Oryzaephilus surinamensis)، کرم میوه‌خوار خرما (Batrachedra amydraula)، سوسک میوه­خوار Sp.)(Carpophillus را در ارقام مذکور نشان داد.  تیمار نمونه­ها در مقایسه با شاهد،میزان آلودگی به آفت را به­طور معنی­داری در ارقام خرما کاهش داد که در این میان تیمارهای 70 درجة سانتی‌گراد به مدت 2 ساعت و 5- درجة سانتی­گراد به ­مدت 48 ساعت بیشترین تأثیر را در کاهش آلودگی داشتند.  نتایج حاصل از نگهداری نمونه­های تیمار شده ارقام زاهدی و پیارم نشان داد که تیمار 5- درجة سانتی­گراد به­ مدت 48 ساعت سبب کاهش میزان آلودگی به ده درصد می­شود.  اثر متقابل نوع انبار و زمان نگهداری بر میزان آلودگی به آفت و درصد اسیدیته (بر حسب اسید لاکتیک) دو رقم خرما معنی­دار بود.  با گذشت زمان نگهداری، میزان آلودگی به آفت و درصد اسیدیته خرماهای موجود در سردخانه به­طور معنی­داری کاهش یافت.  بنابراین، نگهداری ارقام خرمای خشک و نیمه‌خشک در سردخانه در جلوگیری از فعالیت آفات وامراض مؤثر است.